بررسی روش‌های تکثیر Lavandula stricta Del.

Lavandula stricta Del. با نام فارسی اسطوخودوس راست جزء گیاهان دارویی اسانس‌دار و از خانواده Lamiaceae و بومی ایران می‌باشد و به‌صورت سنتی در درمان درد مفاصل، دل‌پیچه و زکام کاربرد دارد. به‌منظور بررسی روش‌های تکثیر متداول در این گیاه، دو آزمایش برای ارزیابی اثر تیمارهای مختلف بر جوانه‌زنی بذر و ریشه‌زایی قلمه‌های این گیاه در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان طراحی شد. آزمایش اول در قالب فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار با دو فاکتور غلظت‌های متفاوت اسیدجیبرلیک (0، 250، 500 و ppm750) و سرمادهی (در دمای 4 درجه سانتی‌گراد به مدت 24 و 48 ساعت در یخچال و سرمادهی در دمای 18- درجه سانتی‌گراد به مدت 24 و 48 ساعت در فریزر) انجام شد و درصد جوانه‌زنی، بنیه بذر، طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه اندازه‌گیری شدند. در آزمایش دوم در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه فاکتور (دو سطح هورمون ایندول بوتیریک‌اسید به غلظت‌های صفر و ppm250)، دو نوع قلمه (انتهایی و غیرانتهایی) و سه نوع بستر کاشت (کوکوپیت+پرلیت، پرلیت+ماسه و کوکوپیت+ماسه) در سه تکرار و هر تکرار شامل 12 قلمه انجام شد. سپس درصد ریشه‌زایی، طول ریشه و تعداد ریشه مورد اندازه‌گیری قرار گرفتند. نتایج آزمایش اول نشان داد که تیمارهای سرمادهی سبب کاهش درصد جوانه‌زنی، بنیه بذر، طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه گردید و اسیدجیبرلیک نیز همه خصوصیات رشدی بذر را کاهش داد ولی سبب افزایش طول ریشه‌چه شد. نتایج آزمایش دوم نشان داد که بیشترین درصد ریشه‌زایی (60%) در محیط کشت ماسه+پرلیت و غلظت 250 میلی‌گرم در لیتر ایندول‌بوتیریک‌اسید حاصل از قلمه‌های انتهایی بدست آمد.